فونداسیون نواری چیست؟ - نقد و بررسی سینما

به گزارش نقد و بررسی سینما، امروزه از کوچه، خیابان و هر محله ای که گذر می کنیم، ساختمان های بسیاری را مشاهده می کنیم و اگر دستی در عمران و معماری داشته باشیم، احتمالا ناخوداگاه از خود می پرسیم: پی این ساختمان از چه نوع فونداسیونی ساخته شده است؟ در سال های اخیر با توسعه ساختمان سازی و مهارت های فنی در این حوزه، اجرای فونداسیون نواری به کاری اجتناب ناپذیر بدل شده است. محبوبیت استفاده از این پی دقیقاً در راستای مزایای بی شمار آن واقع شده است؛ بی جهت نیست که بسیاری از کارفرمایان و مهندسان چه از نحوه اجرا و چه هزینه های پرداختی، پی نواری را انتخاب مناسب تری می دانند.

با این حال، به منظور شناخت کامل فونداسیون نواری و درک بهتر این موضوع که چرا این پی تا این اندازه کاربردی و پرطرفدار می باشد، ضروری است این مقاله را تا خاتمه مطالعه کنید.

پی نواری چیست؟

پی ها از سازه ها پشتیبانی می نمایند و بار آنها را به لایه هایی از خاک یا سنگ منتقل می نمایند که دارای ظرفیت تحمل کافی نیرو هستند. نقش پی دقیقاً همان نقش ریشه برای درختان است، بنابراین به عنوان مهمترین بخش سازه احتیاج به دقت، تحلیل و طراحی کارشناسانه دارد.

به طور گسترده، پی ها را می توان به انواع کم عمق (سطحی) یا عمیق طبقه بندی کرد. پی های کم عمق معمولاً در جایی استفاده می شوند که بارهای تحمیل شده توسط یک سازه نسبت به ظرفیت تحمل خاک کم باشد. پی های عمیق در جایی ضروری است که ظرفیت تحمل خاک سطحی برای پشتیبانی از بارهای تحمیل شده توسط یک سازه کافی نباشد، بنابراین ضروری است که آنها را به لایه های عمیق تر با ظرفیت تحمل بالاتر منتقل کرد.

فونداسیون نواری نوعی از پی های کم عمق است که با اتصال پی های هر طرف (در طول و عرض) پی نواری ساخته می گردد. این پی ها نسبت طول به عرض زیادی دارند و معموال پی هایی که نسبت طول به عرض آنها عظیم تر از 4 یا 5 باشد، فونداسیون نواری نامیده می گردد.

اجرای فونداسیون نواری

بعد از تخریب سازه قدیمی و انجام گودبرداری، نوبت پیاده سازی نقشه روی زمین است. با استفاده از دوریبن نقشه برداری جای ستون ها و عرض جهت فوداسیون بر روی زمین معین می گردد. سپس نوبت قالب بندی فونداسیون با استفاده از آجر است. مزیت استفاده از قالب آجری، راحتی، سرعت کار، عدم احتیاج به نیروی ماهر و هزینه کم است.

سپس برای مسطح کردن زمین باید از بتن مگر به ضخامت 10 یا 15 سانتی متر و عیار سیمان 150 کیلوگرم استفاده کرد. بتن مگر با استفاده از دامپر ساخته شده و توسط کارگران در جهت پی نواری اعمال می گردد. بعد از سفت شدن بتن مگر، نوبت آرماتوربندی است.

میلگردهای طولی و عرضی بر حسب نقشه سازه فونداسیون توسط کارگران در اندازه محاسباتی بریده می گردد، همچنین انتهای میگردها طولی و عرضی باید دارای خم 90 درجه باشد. میلگردها در شاخته های 12 متری ساخته می شوند، بنابراین اگر بُعد طولی بنا بیش از 12 متر باشد، احتیاج به اورلب کردن آرماتورهای طولی بر حسب مقررات ساختمان است. همچنین، تمامی میگردهای طولی و عرضی با استفاده از مفتول در جای خود سفت می شوند.

ضروری است با توجه به آکس بندی پلان فونداسیون، صفحه ستون (بیس پلیت) و بولت ها نیز در جای قرار گیرند. حالا نوبت بتون ریزی است، معمولاً در بنای کوچک مقیاس بتن ریزی و طرح اختلاط توسط کارگران انجام می گیرد، ولی برای سازه های عظیم مقیاس احتیاج به بتن ریزی به وسیله تراک میکسر است.

فواید و معایب فونداسیون نواری

مزایای پی های نواری عبارتند از:

• توانایی تحمل بارهای عظیم
• سادگی در طراحی
• ساخت آسان، بدون احتیاج به آموزش ویژه برای پرسنل
• عملکرد طولانی مدت
• قابل استفاده در سازه های فولادی و بتنی
• در زمین هایی که خطر رانش خاک وجود دارد، پی نواری عملکردی عالی دارد.
• سرعت اجرای بالاتر نسبت به دیگر فونداسیون ها
• در صورت استفاده از پی نواری، می توانید کف را خیلی بهتر عایق بندی کنید.
• میزان بلندشدگی این نوع پی ها نسبت به پی های منفرد بسیار کمتر و در بعضی موارد فاقد بلندشدگی هستند. تمام فونداسیون نواری در برابر نیروها به صورت یکپارچه عمل می نمایند.
• پی های نواری در هنگام وقوع زلزله بسیار خوب رفتار می نمایند. بسته به جهت نیروهای لرزه ای، در قسمت های عظیمی از پی تغییر شکل بطور مداوم معکوس می گردد، بنابراین احتیاج به تقویت آماتورهای فوقانی است.
• نسبت به فونداسیون های رادیه (گسترده) آرماتور کمتری مصرف می گردد.
• فضاهای خالی بین پی ها جایی مناسب برای تأسیسات است.
• تحمل باربری بالا نسبت به خاک با مقاومت پایین

معایب پی های نواری عبارتند از:

• عدم توانایی در اتصال یکپارچه کف به زیرزمین
• در مقایسه با فونداسیون منفرد، احتیاج به بتن و میلگردهای تقویتی بیشتری دارد.
• برای مقابله با لنگرهای خمشی (ممان خمشی) همانند یک تیر بتنی استاندارد طراحی می گردد.

نکته: عرض یک فونداسیون نواری به ظرفیت تحمل خاک و بار ساختمان بستگی دارد. هرچه ظرفیت تحمل خاک بیشتر باشد، عرض پی با همان مقدار بار کمتر خواهد بود.

کلام آخر

در شرایطی که ظرفیت تحمل خاک های سطحی برای پشتیبانی از بارهای تحمیل شده توسط سازه کافی نباشد، می توان از پی های عمیق استفاده کرد. ساختمان های عظیم تر یا پیچیده تر ممکن است مستلزم استفاده از انواع مختلف پی ها باشد. در این میان، فونداسیون های نواری به دلیل مزایای بالایی که دارند در بسیاری از پروژه های ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. در زمان طراحی و اجرای این پی ها ضروری است نکات آیین نامه و مقررات ملی ساختمان را به خوبی اعمال کنید.