نادیده دریافت تعداد اعضای خانواده در بسته حمایتی کرونا ، تبعیضی به ضرر خانوارهای پرجمعیت - نقد و بررسی سینما

به گزارش نقد و بررسی سینما، آن قدر استقبال از وام یک میلیونی 12 درصدی کم بود که دولت خود کوتاه آمد و گفت به همه سرپرست 23 میلیون خانوار یارانه بگیر در کشور، این وام یک میلیونی قرض الحسنه را پرداخت خواهد نمود و اقساط ماهانه آن هم 35 هزار تومان است که از یارانه هر ماه کسر می گردد.

به گزارش نقد و بررسی سینما به نقل از شرق، قرار شده 23 هزار میلیارد تومان به این طریق بین خانوارهای یارانه بگیر کشور توزیع گردد. هرچند این اقدام در نفس عمل، توجه به فشاری است که بر عموم مردم در دوران شیوع کرونا و بحران اقتصادی ناشی از آن وارد شده، اما با وجود عدالت ظاهری ای که در پرداخت به حساب 23 میلیون خانوار وجود دارد، باطن تبعیض آمیز آن محل نقد جدی قرار گرفته است.

باید در نظر داشت پرداخت یارانه به حساب خانوار به تعداد اعضای خانواده بسته است و مجموع آن به حساب سرپرست خانوار واریز می گردد، اما مقرر شده یک میلیون بدون توجه به تعداد هر خانوار (یک نفره یا 10 نفره) به صورت یکسان به حساب هر سرپرست یارانه بگیر واریز گردد. فارغ از اینکه آیا یک میلیون تومان برای تأمین معیشت خانوار در بحران کنونی کافی هست یا نه، باید پرسید آیا این یک میلیون تومان برای یک خانوار یک نفره به همان میزان به کار خواهد آمد که برای یک خانوار 10نفره؟کارشناسان با طرح انتقاداتی به این ایده، پیشنهاد نموده اند که دولت به بانک اطلاعاتی که با صرف هزینه فراوان در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه شده مراجعه کند یا قواعد آن را در نظر بگیرد تا لزومی نداشته باشد به همه خانوارها در هر دهکی به یک میزان، وام قرض الحسنه بپردازد. رجوع به این بانک اطلاعاتی، در کنار ایده حذف دهک پنجم به بالا و توزیع تمامی 23 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده برای دهک های باقی مانده با ارقام بالاتر، مطرح شده است. توزیع پلکانی این رقم نیز یکی دیگر از ایده هایی است که در بین گزینه های مطروحه دیده می گردد.

• عدالت در عین بی عدالتی

بایزید مردوخی، اقتصاددان، در تحلیل این طرح دولت می گوید: این اقدام دولت یک ژست سیاسی است؛ مثل اربابی که به همه رعایای خود به مناسبتی هدیه می دهد. دولت قطعا می داند که تعداد اعضای خانوارها متفاوت است و اگر چنین ننموده، احتمالا به دلیل سهولت پرداخت به صورت یکسان برای برطرف تکلیف است. مردوخی در ادامه می افزاید: در ماهیت این اقدام دولت، هم عدالت وجود دارد و هم بی عدالتی. توجه به تمامی شهروندان کشور، اما نتیجه این توجه به نوعی تبعیض آمیز خواهد بود.این اقتصاددان با تأکید بر اینکه دولت باید از پایگاه اطلاعاتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی استفاده کند، تصریح می نماید: برای جمع آوری داده ها در این پایگاه اطلاعاتی، هزینه بسیاری صرف شده تا در مواقعی چنین، از این سیستم جامع اطلاعاتی، بهره برداری گردد و نمی دانم علت عدم استفاده از این داده های اطلاعاتی موجود چیست؟مردوخی معتقد است که صرف 23 هزار میلیارد تومان با مراجعه به داده های اطلاعاتی موجود و در صورت توزیع عادلانه آنها با توجه به ابعاد هر خانوار و البته دهک های درآمدی نیازمند، کافی است. بااین حال می گوید اینکه اندکی بیش از این هم از سوی یک دولت خیرخواه در یک حکمرانی خوب، صرف گردد، می تواند بهتر هم باشد.

• تبعیضی به ضرر خانوارهای پرجمعیت

محمدتقی فیاضی، کارشناس اقتصادی، نیز در گفت وگو با شرق بر این طرح دولت، نقد وارد نموده و می گوید: مهم ترین اشکال این طرح، تبعیض ناروایی است که در آن نهفته. یارانه نقدی به تعداد افراد خانوار به حساب سرپرست خانوار واریز می گردد، اما این مبلغ به طور یکسان به حساب همه سرپرست های خانوار واریز می گردد. این تبعیض به ضرر خانوارهایی است که جمعیت آنها بیشتر است.

فیاضی ادامه می دهد: احتمالا محدودیت منابع اقتصادی دولت سبب می گردد که این گونه عمل کند. بااین حال توجیه مناسبی نیست. دولت می تواند با پلکانی کردن پرداخت این یاری هزینه در دهک های مختلف (فرضا خانوارهای تک نفره، سه نفره، پنج نفره، هفت نفره و هفت نفر به بالا)، همان گونه که در هدفمندی یارانه ها توصیه شده بود، اقدام به حمایت از خانوارهای با درآمد کمتر کند. این اقدام به عدالت نزدیک تر بود، اما به نظر می رسد دولت به دلیل کمبود منابع اقتصادی، به این موارد نیز فکر ننموده باشد.این کارشناس اقتصادی در ادامه راه حل دیگری را هم با توجه به کمبود منابع اقتصادی دولت، پیشنهاد می دهد. او می گوید: شاید بهتر باشد دولت 23 هزار میلیارد را بین همه 23 میلیون خانوار یارانه بگیر توزیع نکند و تنها به دهک های مشخصی که در معیشت خود دچار آسیب جدی شده اند، یاری هزینه بپردازد.

• خانوارهای کم درآمد را می توان شناسایی کرد

فیاضی می گوید: اگر بتوانیم (که می توانیم) خانوارهای کم درآمد را احصا کنیم، این مشکل قابل حل است و حتی می توان پرداخت به خانوارهای کم درآمد را از یک میلیون به سه تا چهار میلیون هم تقویت کرد.

خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، کارگران، بازنشستگان، کارمندان با درآمد پایین و ... قطعا تعدادشان کمتر است و می توان این یاری هزینه را از ارقام بالاتر بین آنها توزیع کرد، زیرا با شرایط تورم و قدرت خرید پول ایران، یک میلیون شاید در حد زنده ماندن به درد خانوار بخورد و نه بیشتر.به گفته او، اگر دولت پیشنهادهایی را که پیش تر نیز برای توزیع یارانه نقدی از سوی کارشناسان طرح شده بود ملاک قرار دهد، می تواند توزیع عادلانه ای برای پرداخت یاری هزینه به مردم ارائه دهد.

• کم درآمدها در بحران کرونا بیشتر آسیب دیده اند

او می گوید: دولت باید در نظر داشته باشد که خانوارهای کم درآمد بیش از دیگر خانواده ها از بحران کرونا آسیب دیده اند، زیرا عموما این افراد در مشاغل غیررسمی فعالیت می کردند که اکنون تعطیل شده یا اشتغالشان از دست رفته است. بنابراین به دولت توصیه می گردد تا پرداخت یاری هزینه را از نظر رقم، بالاتر برده و واقعی کند و درعین حال به حذف افراد بالای دهک پنجم درآمدی اقدام نموده تا منابع این توزیع عادلانه فراهم گردد.به گزارش شرق، علاوه براین وام یکسان یک میلیونی دولت با وجود مضیقه فراوان اقتصادی در بودجه، دو مورد محدود دیگر را هم در نظر گرفته که در ملاک انتخاب آنها نیز به گفته کارشناسان، دقت کافی صورت نگرفته است. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه وبودجه، گفته به چهار میلیون خانواری که بر اساس داده های بانک اطلاعاتی، درآمد ثابتی ندارند مانند کارگران فصلی، رانندگان تاکسی و سایر مشاغل مشابه، علاوه بر وام یک میلیون تومانی، یک وام یک تا دو میلیون تومانی نیز پرداخت خواهد شد. در این رابطه سرپرستان این خانوارها نیز باید به پیامکی که به آنها برای دریافت این وام قرض الحسنه ارسال می گردد پاسخ دهند و بازپرداخت اقساط این وام هم از محل یارانه نقدی خواهد بود. این موارد علاوه بر یاری بلاعوض 200 تا 600 هزارتومانی است که برای سه میلیون نفر در نظر گرفته شده که مرحله اول آن در اسفندماه پرداخت و مرحله دوم قبل از انتها فروردین واریز خواهد شد.

ارسال دیدگاه شما