اثربخشی عصاره سنجد و عصاره زردچوبه در کاهش درد آرتروز زانو - نقد و بررسی سینما

به گزارش نقد و بررسی سینما، پژوهشگران با انجام یک کارآزمایی بالینی عنوان کردند که عصاره سنجد و عصاره زردچوبه می تواند در کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به آرتروز زانو، موثر باشد.

به گزارش ایسنا، آرتروز یا استئوآرتریت؛ از دلایل شایع درد زانو و ناتوانی است که میلیون ها نفر در سراسر دنیا را درگیر نموده است. دلیل این بیماری، تحلیل رفتن غضروف زانو است. چرا که این غضروف، انتهای استخوان را از ضربه محافظت می نماید. به طور معمول در این بیماری مفاصل دست ها، ران ها، زانوها، پاها و مهره های کمری، درگیر می شوند.

علایم این بیماری به صورت درد و کاهش دامنه حرکت تعیین می گردد. در موارد پیشرفته تر، التهاب، تورم مفصل و تخریب کامل غضروف و ایجاد ناتوانی را در پی خواهد داشت. علایم آرتروز معمولاْ از سنین 45 تا 50 سالگی دیده می گردد.

در حال حاضر هیچ درمان دارویی موثری، نمی تواند ساختار اصلی و عملکرد غضروف های آسیب دیده در آرتروز را بازسازی کند و مدیریت این بیماری معمولاً با کنترل علائم درد با مسکن های ضد التهابی غیر استروئیدی و عدم تحرک انجام می گردد.

یکی از ترکیبات گیاهی که در طب سنتی ایران بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، عصاره سنجد است که در درمان بسیاری از اختلالات از جمله بیماری آرتریت روماتوئید و بعلاوه کاهش درد به کار می رود.

مطالعات مختلفی بر روی حیوانات، اثرات ضد درد، ضد التهاب، شل نماینده عضلات این ترکیب را نشان داده اند؛ ولی تا به امروز مطالعات محدودی در خصوص تاثیر عصاره میوه گیاه سنجد بر روی بیماران مبتلا به آرتروز زانو صورت گرفته است.

زردچوبه نیز یک ادویه بسیار محبوب دنیای است. مطالعات بسیاری نشان داده که ترکیب اصلی موجود در زردچوبه که کورکومین نام دارد، دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. در یک مطالعه عنوان شده که عملکرد کورکومین از نظر کاهش درد و بهبود علایم و عملکرد، مشابه داروی ایبوبروفین است.

بر همین اساس پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با انجام یک کارآزمایی بالینی تاثیر عصاره سنجد و عصاره زردچوبه را در بیماران مبتلا به آرتروز زانوی خفیف تا میانه، مقایسه کردند.

این کارآزمایی بالینی در سال 1398 و 1399 بر روی 50 بیمار مبتلا به آرتروز زانو در شهر اصفهان انجام شد و تاثیر این دو عصاره گیاهی را در درد و عملکرد بیماران مورد آنالیز نهاده شد.

برای انجام این مطالعه بیماران به دو گروه A و B تقسیم شدند. بیماران گروه A تحت کپسول های خوراکی حاوی عصاره سنجد(هر 12 ساعت یک کپسول، به مدت 15 روز) دریافت کردند. بعلاوه ورزش های کششی عضلات پشت ساق پا و همسترینگ و بعلاوه ورزش های تقویتی عضله چهار سر ران به آن ها آموزش داده شد. از آن ها خواسته شد که این حرکات را به مدت 30 روز منظم، صبح، ظهر و شب و هر مرتبه 3 بار به مدت 30 ثانیه انجام دهند.

بیماران گروه B کپسول حاوی عصاره کورکومین زردچونه(هر 12 ساعت یک کپسول، به مدت 15 روز) دریافت کردند. به این بیماران نیز ورزش های کششی و تقویتی مشابه گروه A آموزش داده شد. بعلاوه هر دو گروه بیماران قبل و بعد از درمان، از نظر شدت درد و عملکرد مورد آنالیز نهاده شدند.

آنالیز های این مطالعه نشان داد که هر دو گروه بیماران بهبود معنی داری در خشکی زانو، فعالیت روزانه، درد و عملکرد زانو داشتند و این دو گروه از نظر پارامترهای آنالیز شده، مشابه یکدیگر بودند.

بر همین اساس پژوهشگران این مطالعه می گویند که هر دو عصاره زردچوبه و سنجد، اثرات کوتاه مدت قابل قبولی در بهبود درد و علائم و عملکرد بیماران مبتلا به آرتروز زانو دارد.

این محققان می گویند با توجه به اینکه در این مطالعه تاثیر این دو عصاره در کوتاه مدت آنالیز شده است، احتیاج است که در مطالعات بعدی کاهش درد، بهبود علایم و عملکرد این بیماران در بلندمدت نیز آنالیز گردد. بعلاوه با توجه به این که در این مطالعه گروه شاهد وجود نداشت و تنها تاثیر این دو عصاره گیاهی با یکدیگر مقایسه شد، احتیاج است که مطالعات بعدی همراه با گروه شاهد و بعلاوه با حجم نمونه بیشتری انجام گردد.

به گفته محققان این کارآزمایی بالینی؛ در مطالعه حاضر، در کنار درمان با عصاره سنجد و عصاره زردچوبه، فعالیت های فیزیکی نیز تجویز شد که خود آن می تواند بسیار موثر باشند.

این محققان معتقدند که به طور کل می توان در کوتاه مدت برای کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به آرتروز زانو از عصاره زردچوبه یا سنجد استفاده کرد و توصیه می نمایند که در کنار درمان های روتین این بیماران، از این داروهای گیاهی نیز استفاده گردد.

در انجام این تحقیق بابک وحدت پور، صادق برادران محدوی، سحر ارزاقی، شیلا حقیقت و محمد میلاد صادق؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته های این مطالعه مرداد ماه امسال به صورت مقاله علمی با عنوان مقایسه اثر درمانی عصاره میوه سنجد با عصاره زردچوبه در بیماری استئوآرتریت زانو- یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده سه سو کور در مجله دانشکده پزشکی اصفهان منتشر شده است.