تقویت صدا برای سخنرانی با تمریناتی ساده و موثر
به گزارش نقد و بررسی سینما، آیا تا به امروز تجربه ای از سخنرانی داشته اید؟ یا درمقابل اجتماعی عظیم حرف زده اید؟ اگر چنین است احتمالاً زمان زیادی را برای یافتن کلمات و جملات مناسب صرف نموده اید، اما کارشناسان معتقدند بیشترین اطلاعاتی که مخاطبین از سخنران می گیرند مربوط به زبان بدن، شور و اشتیاق و از همه مهم تر تُن صدای او است. بنابراین تقویت صدا برای سخنرانی یکی از ضروری ترین اقدامات برای داشتن یک سخنرانی ایده آل است. با ما همراه باشید تا با نحوه تقویت و کنترل صدا آشنا شوید.
چرا باید تُن صدای خود را تغییر دهیم؟
داشتن صدایی قدرتمند و جذاب هنگام سخنرانی بسیار مهم است. زیرا پیچ صدا (تغییر دادن صدا) را خوشایندتر می نماید و همین موضوع علاوه بر افزایش اعتماد به نفس گوینده، احساس بهتری به مخاطب می دهد. همچنین این نوع صدای گوشنواز، واکنش مثبت مخاطب را برمی انگیزد. در نتیجه سخنران نیز متقابلاً احساس احترام، توجه و انرژی مثبت بیشتری خواهد نمود.
غالباً مخاطبان علت این که برخلاف بعضی سخنرانان، صدای بعضی دیگر بیشتر مورد پسندشان است را نمی دانند. به همین دلیل تقویت صدا و داشتن یک سخنرانی بهتر، می تواند گوینده را فردی با اعتماد به نفس بالا، قدرتمند و ماهر نشان دهد.
یکی دیگر از علل اهمیت تقویت صدا، جلوگیری از گلودرد ناشی از روش سخنرانی اشتباه است. در روش های اشتباه، سخنران برای اینکه صدای مؤثری داشته باشد، سعی می نماید فریاد بزند. در این حالت ممکن است تارهای صوتی متورم و قرمز شده و در نتیجه آسیب ببینند. بنابراین استفاده از شیوه های گرم کردن صدا می تواند علاوه بر تأثیرگذاری بیشتر سخنرانی، از آسیب دیدن تارهای صوتی جلوگیری کند.
صدا چگونه فراوری می گردد؟صدا چگونه فراوری می گردد؟
نفس، اولین و قدرتمندترین قدم در فراوری صداست. زمانی که نفس می کشیم، ریه ها منبسط می شوند. هنگام حرف زدن نیز این نفس به وسیله نای بیرون داده می گردد. همین کار، تارهای صوتی که در بالای نای قرار دارند را لرزانده و باعث فراوری صدا می گردد. بنابراین توانایی کنترل نفس که پایه و اساس همه اعمال صوتی است، بسیار مهم است.
پس از آن صدا به وسیله گلو، بینی، دهان و حفره های مملو از هوا در استخوان جمجمه و صورت (سینوس ها) تقویت می گردد. در نهایت به وسیله اعضای صوتی بالای حنجره مانند زبان، لب ها، دندان ها و سقف دهان صداهایی خاص فراوری می گردد، این صداها همان کلمات قابل فهم و گفتار هستند.
بنابراین باید گفت مانند هر ورزش یا تمرین دیگری، عملیات تقویت صدا برای سخنرانی نیز به گرم کردن احتیاج دارد. در واقع قبل از گرم کردن فراورینماینده های صدا، ابتدا باید بدن از سر تا نوک انگشتان پا گرم گردد. در ادامه تمرین های مؤثری به همین دلیل معرفی می کنیم.
تمرین های گرم کردن بدن پیش از سخنرانی
تمرین 1
از انگشت های پا آغاز کنید و آن ها به سمت بالا بکشید. سپس پاها و بازوها را تکان دهید و بعد بدن خود را تا جایی که می توانید کشش دهید. در مرحله بعد شانه ها را بچرخانید، تا نزدیک گوش برده و سپس پایین بیاورید. مرحله نهایی، گرم کردن گردن است. ابتدا به آرامی چانه را به قفسه سینه بچسبانید، سپس گردن و سر را به آرامی در هر دو حالت ساعت گرد و پادساعت گرد بچرخانید. حتماً دقت کنید که این تمرینات را به آرامی انجام دهید تا آسیبی به مفاصل و استخوان ها نرسد.
تمرین 2
سعی کنید همزمان خمیازه بکشید و بدن خود را کشش دهید. خمیازه برای تحریک و گرم شدن گلو بسیار مفید است.
دستگاه تنفس بدنچگونه می توان تنفس را کنترل کرد؟
مهم ترین نکته، حفظ آرامش است. داشتن آرامش، ظرفیت و کیفیت تنفس را بیشتر می نماید. البته تمایل اغلب افراد به تنفس با ریه های فوقانی است، اما اولین قدم برای افزایش کیفیت تنفس، یادگیری نفس کشیدن با ریه های تحتانی و استفاده صحیح از دیافراگم است. دیافراگم عضله ای است که قفسه سینه و ریه ها را از شکم جدا می نماید. با به کارگیری صحیح این قسمت، می توان کنترل بیشتری روی نحوه تنفس داشت.
تمرین برای کنترل تنفس
به پشت دراز بکشید و کف پاهای خود را روی زمین قرار دهید، به طوری که زانوها رو به بالا خم شوند. دقت کنید در این حالت کاملاً باید آرام باشید. شانه ها پایین و شُل و دست ها آزاد باشد. حال نوبت فراخوانی آرامش درون است. چشمان تان را ببندید و آرامش درون خود را از نوک انگشتان پا تا سر، انتقال دهید.
مرحله بعد نحوه کنترل تنفس در تمرینات تقویت صدا برای سخنرانی کشیدن نفس عمیق است. در این مرحله، به وسیله بینی نفس عمیق بکشید و تا شماره 4 در ذهن تان بشمارید. این تنفس باید به گونه ای باشد که دنده ها بالا آمده و قفسه سینه کاملاً منبسط و پر از هوا گردد. به طوری که وقتی یک دست را پایین ناف قرار می دهید، بالا و پایین رفتن شکم را به وضوح احساس کنید.
اگر قسمت بالایی قفسه سینه هم در حین تمرین بالا می آید، به آرامی دست تان را روی آن قرار دهید و به سمت پایین راهنمایی کنید. عضلات شکم را آزاد کنید و سپس دوباره نفس را به وسیله بینی داخل و از دهان خارج کنید. چندین بار این کار را انجام دهید تا زمانی که صدایی بلند مانند هم…م - هو…ه (دم - بازدم) فراوری گردد.
حال در همان حالت خوابیده، عضلات و بدن خود را منقبض و پس از چند ثانیه رها کنید. سپس به تنفس عادی خود برگردید و چند بار آن را تکرار کنید. بعد بایستید، پاها را به عرض شانه باز کنید و بازوها و شانه ها را شُل کنید، چانه را به آرامی به قفسه سینه نزدیک کنید و گردن را کمی بچرخانید.
اکنون بدن را به حالت آویزان درآورید طوری که مهره های پشت کشیده و دست ها و بازوها کاملاً شل و آویزان شوند. در همان حالت چند نفس عمیق بکشید. دوباره بایستید و خود را در آغوش بگیرید، طوری که دستان تان دنده ها را لمس کند. بعد دوباره بدن را به حالت آویزان در آورده و همان تمرین ها را تکرار کنید.
این تمرین، یک تمرین عالی برای گرم کردن قفسه سینه و عضلات است. اما باید دقت کنید که چون این نوع نفس کشیدن با آنچه همواره عادت داشته اید متفاوت است، ممکن است بعد از یک یا دو بار نتیجه دلخواه حاصل نگردد. اما با تکرار و تمرین حتماً یاد خواهید گرفت.
انسجام و روانی گفتار چه تأثیری در تقویت صدا دارد؟
اعضای صوتی بالای حنجره (زبان، لب ها و…) صداهایی خاص و معنی دار فراوری می نمایند که همان کلمات و گفتار هستند. در واقع با استفاده از آن هاست که صداها قابل تشخیص می شوند. بنابراین برای داشتن گفتاری واضح، منسجم و روان، باید با استفاده از حروف صدادار زبان، لب ها، دندان ها و سقف دهان تمرین داده شوند. تمرین های زیر برای این کار مناسب هستند.
تمرین های روان صحبت کردن جهت تقویت صدا برای سخنرانیتمرین 1
با لب های خود صدایی آرام ایجاد کنید، به طوری که لب هایتان را به لرزش یا غلغلک وا دارد. سپس این صدا را در داخل دهان حرکت داده و از لب ها به بینی و دوباره به لب ها باز گردانید. طوری که لرزش یا غلغک را تمام این مناطق احساس کنید. برای تقویت بهتر، تصور کنید آدامسی خیالی در دهان داشته و آن را می جوید و بعد فرض کنید شکلاتی در میان دندان ها و دهان تان گیر نموده است، سعی کنید به یاری زبان آن را بیرون آورده و دهان تان را تمیز کنید.
تمرین 2
با صدای بلند اصوات زیر را تمرین کنید.
پاه پَوْ پو پی پِی … پاه پَوْ پو پی پِی
لاه لَوْ لو لی لِی … لاه لَوْ لو لی لِی
گاه گَوْ گو گی گِی … گاه گَوْ گو گی گِی
با تمرین این صداها، به راحتی می توانید بر حروف و صداهایی که تلفظ شان همواره برای تان مشکل بود، پیروز شده و به راحتی تلفظ کنید. حتماً دقت کنید که تمرین ها را به درستی انجام دهید. به طور مثال برای تلفظ صدای لاه، زبان باید ابتدا به پشت دندان های جلو بچسبد.
تمرین 3
با صدای بلند بگویید:
با دا گا … با دا گا (تکیه را بیشتر بر حروف ب، د و گ داشته باشید). چند با تکرار کنید.
پا تا کا … پا تا کا (در این جا هم به همان صورت حروف پ، ت و ک را با تکیه بگویید) و چند بار تکرار کنید.
می توانید این تمرین را در هر جایی انجام دهید. همچنین سعی کنید به هر دو حالت با صدا و بی صدا این تمرین را تکرار کنید.
همچنین تمرین جملات سخت ادا (یا زبان پیچان) نیز برای نرمش و گرم کردن اعضای صوتی بالای حنجره، بسیار مفید هستند. این جملات می توانند در تقویت راحتی و روانی گفتار تأثیر فراوان داشته باشند. تعداد زیادی از این نوع تمرینات را به راحتی می توانید در اینترنت پیدا کنید. به عنوان مثال: کشتم شپش شپش کش شش پا را … سه شیشه شیر سه سیر سرشیر و جملاتی از قبیل که می توانند روان صحبت کردن را تقویت نمایند.
تمرین 4
به عنوان آخرین تمرین، دست خود را روی سینه قرار داده و خمیازه بکشید. به طوری که در قفسه سینه احساس لرزش یا پیچش صدا کنید. سپس از اعماق سینه بگویید سلام… سلام… سلام.
تقویت صدا برای سخنرانی چه اهمیتی دارد؟
تقویت صدا موجب شنیده شدن حرف ها می گردد. همانطور که گفتیم، اولین قدم در تقویت صدا، توانایی کنترل نفس است. بنابراین در صورت امکان به محل سخنرانی خود بروید و کمی در آن قدم بزنید. همانطور که راه می روید سخنرانی خود را تمرین کنید. با صدای بلند صحبت های خود را بگویید. از یک نفر بخواهید صحبت های تان را گوش کند و بگوید آیا صدای شما به اندازه کافی رسا هست؟ آیا صدا به اندازه کافی در سالن می پیچد؟
سپس با صدایی آٰرام تر سعی کنید سخنان تان را دوباره بگویید و صدای خود را به سمت دورترین دیوار سالن پرتاب کنید. این کارها باید در آرامش انجام شوند. بنابراین میزان آرامش خود را چک کنید. شانه ها باید پایین باشند. شانه های خود را بچرخانید و کشش دهید.
در نهایت سرعت خود را آنالیز کنید. همه ما در هنگام اضطراب تندتر صحبت می کنیم. پس سعی کنید با آرامش و شمرده سخن بگویید. شاید احساس کنید کمی نماید صحبت می کنید، اما این دیدگاه شماست و به احتمال زیاد سرعت تان مناسب است.
سخن پایانی
داشتن صدایی طنین انداز و گوش نواز مهارتی است که باید آموخت. تمرین روش های تقویت صدا می توانند شما را به این هدف برسانند. داشتن صدایی برتر در سخنرانی، علاوه بر این که مفهوم سخنان گوینده را روشن تر به مخاطب می رساند، اعتماد به نفس او را هم بیشتر نشان می دهد. طبیعتاً مخاطب با سخنرانی که اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، ارتباط بهتری برقرار می نماید. برای افزایش اعتماد به نفس خود در صحبت کردن، می توانید از روش های دیگری که در مطلب راه های افزایش اعتماد به نفس در مصاحبه آمده است، نیز بهره ببرید. در آخر منتظر نظرات و پیشنهادات شما در رابطه با تقویت صدا یا نحوه افزایش اعتماد به نفس در مصاحبه هستیم.
منبع: مجله انگیزه